W dniu 14 sierpnia 2023 r., po zaakceptowaniu przez Sejm części poprawek zgłoszonych przez Senat RP, prezydent podpisał nowelę do ustawy prawo energetyczne (Ustawa o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r.), roboczo określonej symbolami UC74(C – projekt implementujący przepisy UE).
Ustawa jest implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającej dyrektywę 2012/27/WE.
Nowelizacja przepisów ułatwia budowanie tzw. linii bezpośrednich łączących wytwórcę energii z OZE z odbiorcą tej energii z pominięciem miejscowego OSD.
Linia bezpośrednia to cytując znowelizowany art. 3 ust 11f ustawy prawo energetyczne oznacza „linię elektroenergetyczną łączącą wydzieloną jednostkę wytwórczą z wydzielonym odbiorcą, w celu bezpośredniego dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, lub linię elektroenergetyczną łączącą jednostkę wytwórczą z przedsiębiorstwem energetycznym innym niż wytwarzające energię elektryczną w tej jednostce, wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, w celu bezpośredniego dostarczenia energii elektrycznej do ich własnych obiektów, w tym urządzeń lub instalacji, podmiotów będących ich jednostkami podporządkowanymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 42 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 i 295) lub do odbiorców przyłączonych do sieci, urządzeń lub instalacji tych przedsiębiorstw;”
Instytucja bezpośredniego dostarczenia energii od wytwórcy do odbiorcy cieszy się ogromnym zainteresowaniem odbiorców przemysłowych. Korzyści wynikające z niższej ceny energii (przy dużej generacji energii ze źródeł odnawialnych cena na rynku spot automatycznie spada), zmniejszenia śladu węglowego i kreowania pozytywnego wizerunku społecznego zakładu produkcyjnego to główne argumenty za implementacją nowelizacji prawa energetycznego. Ponadto linia bezpośrednio jest remedium na odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci dystrybucyjnej i przesyłowej przez lokalne OSD. Wprowadzone przez nowelę zmiany to przede wszystkim:
– brak obowiązku zgody Prezesa URE na budowę linii bezpośredniej, a jedynie zgłoszenie do rejestru Prezesa URE zawierające parametry linii oraz ekspertyzę określającą wpływ linii bezpośredniej na sieć elektroenergetyczną. Ekspertyza jest obowiązkowa tylko w przypadku budowy instalacji o mocy powyżej 2 MW.
– możliwość oddania nadwyżki energii nie wykorzystanej przez odbiorcę do Krajowego Systemu Energetycznego,
Nowelizacja wprowadza również pojęcie tzw. opłaty solidarnościowej. Koszty te poniosą wydzieleni odbiorcy oraz przedsiębiorstwa wytwarzające energię podłączeni do linii bezpośredniej. Celem opłaty jest wsparcie i rozwój podobnych projektów w całym kraju.
Ważnymi obowiązkami wynikającym z art 7 aa ust. 1 nowelizacji dla korzystających z linii bezpośredniej są m.in. zarządzanie pracą linii i jej utrzymanie oraz instalacja prawidłowo działającego układu pomiarowo – rozliczeniowego, pozwalającego na określenie wielkości energii dostarczonej odbiorcy.